Κατάνυξη και ηρεμία, γαλήνη και μυστικισμός, είναι τα πρώτα πράγματα που μας έρχονται στο μυαλό όταν ακούμε το όνομα της Πάτμου. Δεν είναι τυχαία και τα προσωνύμια «Ιερουσαλήµ του Αιγαίου» και «νησί της Αποκάλυψης» που έχουν αποδοθεί στο νησί, καθώς είναι το μέρος όπου ο Ευαγγελιστής Ιωάννης έγραψε το βιβλίο της Αποκάλυψης. Τα λευκά αρχοντικά και τα νησιώτικα σπίτια κάτω από το µοναστήρι του Αγίου Ιωάννη, μαζί με τα καλντερίμια και τις λιθόστρωτες αυλές, συνθέτουν μία εικόνα πραγματικά μοναδική.

Η ενέργεια της Πάτμου σε συνδυασμό µε το επιβλητικό Καστρομονάστηρο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου που δεσπόζει σε ολόκληρο το νησί και τα έθιμα που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο είναι οι λόγοι που κάνουν την Πάτμο τόσο δημοφιλή καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και ειδικά τις Μέρες των Παθών και τη Λαμπρή.

Ολόκληρη η Μεγάλη Εβδομάδα είναι µοναδική με πιο χαρακτηριστικό το έθιμο της «Τελετής του Νιπτήρα» ή του «Ιερού Νιπτήρα», που τελείται το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης στην πλατεία Ξάνθου μπροστά στο Δημαρχείο, όπου στήνεται μία ξύλινη εξέδρα και πορφυρό χαλί, υπό τη μελωδία συγκινητικών ψαλμωδιών. Σύμφωνα µε τις βυζαντινές παραδόσεις, αυτό το τελετουργικό διαδραματίζεται µόνο στην Πάτµο και τα Ιεροσόλυµα. Πρόκειται για την αναπαράσταση της ύψιστης πράξης ταπεινότητας του Θεανθρώπου πριν το Μυστικό Δείπνο, κατά την οποία ο Ιησούς με μια λεκάνη νερό είχε πλύνει τα πόδια των μαθητών του. Στην αναπαράσταση, τους 12 Αποστόλους υποδύονται είτε κληρικοί είτε μοναχοί, τον ρόλο του Χριστού συνήθως τον υποδύεται ο Ηγούμενος της Μονής Θεολόγου, ενώ ένας κληρικός το ρόλο του Ευαγγελιστή.

Τη Μεγάλη Παρασκευή, στο µοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου ακολουθεί η αναπαράσταση της αποκαθήλωσης. Όλοι οι Επιτάφιοι από τις εκκλησίες του νησιού περνούν µέσα από τα καλντερίµια της Πάτµου και καταλήγουν στις κεντρικές πλατείες της Χώρας και της Σκάλας. Έρχεται το βράδυ και το Άγιο Φως φτάνει από τα Ιεροσόλυμα. Οι μοναχές ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη» χωρίς μικρόφωνα και βεγγαλικά, δημιουργώντας μία πραγματικά κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα τελείται η Τελετουργία της Αγάπης στον Καθολικό Ναό της Ιεράς Μονής Πάτμου, όπου το Ευαγγέλιο διαβάζεται σε 7 διαφορετικές γλώσσες, αλλά και στην Ομηρική διάλεκτο.

Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας μπορεί να βρει κανείς μοναδικά ήθη, έθιμα και παραδόσεις, ανάλογα με τη γεωγραφία, τη φύση, την εποχή και την ιστορία της κάθε περιοχής. Συνήθειες που οι ντόπιοι κρατούν ολοζώντανες και οι ταξιδιώτες χαίρονται να ανακαλύπτουν.